Imperium Rosyjskie

Cesarstwo Rosyjskie
Россійская Имперiя (przedreformowa ortografia)
Российская Империя (rosyjski)
Rossijskaja impierija (Transliteracja)
1721–1917
Flaga
Herb Imperium Rosyjskiego
Flaga Herb
Dewiza: (Rosyjski) Съ нами Богъ!
(Bóg z nami!)
Hymn:
Боже, Царя храни![a]
Boże, Caria chrani!

(Boże, zachowaj Cara![1])
Położenie Imperium Rosyjskiego
Konstytucja

Zasadnicze prawa państwowe Cesarstwa Rosyjskiego z 1906

Język urzędowy

rosyjski[b]

Stolica

Petersburg (1730–1917,
de facto także w latach 1721–1728)[2]

Moskwa (1721–30,
de facto tylko w latach 1728–30)[2]

Ustrój polityczny

monarchia absolutna (1721–1906)
monarchia konstytucyjna (1906–1917)[3]

Typ państwa

cesarstwo

Pierwszy cesarz

Piotr I Wielki

Ostatni cesarz

Mikołaj II Romanow lub Michał II Romanow[4][5]

Ostatni następca tronu

cesarzewicz Aleksy

Szef rządu

premier (ostatni)
Nikołaj Golicyn

Powierzchnia
 • całkowita


21 799 825 km²

Liczba ludności (1916)
 • całkowita 
 • gęstość zaludnienia


181 537 800
8 osób/km²

Waluta

rubel

Utworzenie

koronacja Cara Piotra I na Cesarza
22 października (S.P. 11 października) 1721

Upadek

rewolucja lutowa
16 marca (S.P. 3 marca) 1917[6]

Religia dominująca

Rosyjski Kościół Prawosławny

Strefa czasowa

UTC +1 (Warszawa)
do –10 (Alaska)

Terytoria zależne

Rzeczpospolita Obojga Narodów
(protektorat 1768–1791 i 1793−1795)[7]
Mongolia Zewnętrzna
(1907–1921)
Mandżuria
(1900–1905)
Port Artur
(1898–1905)
północna Persja
(1907–1917)
Alaska
(1799–1867)
Polska
(1815–1831, oficjalnie w unii personalnej)

Terytoria autonomiczne

Finlandia
(1809–1917)
Polska
(1831–1864)

Imperium Rosyjskie, oficjalna nazwa polska[8][9]: Cesarstwo Rosyjskie (ros. Российская империя, przed reformą ortografii: Россійская Имперія) – oficjalna nazwa Rosji w latach 1721–1917[10]. Imperium Rosyjskie u szczytu swej potęgi w 1866 roku zajmowało powierzchnię 23 700 000 km² i było trzecim pod względem wielkości państwem w historii ludzkości, po imperium brytyjskim i Wielkim Ułusie Mongolskim[11]. Faktyczną stolicą Imperium Rosyjskiego był przez niemal cały okres jego istnienia Petersburg, choć z prawnego punktu widzenia stolicą pozostawała Moskwa[2], pozostająca do 1812 roku największym miastem Rosji i miejscem koronacji carów. Dwór przeniesiono do Moskwy w 1728 roku, ale dwa lata później powrócił on do Petersburga (1730). Imperium było sukcesorem Carstwa Rosyjskiego. Upadło na skutek dwóch rewolucji w 1917 roku.


Błąd w przypisach: Istnieje znacznik <ref> dla grupy o nazwie „uwaga”, ale nie odnaleziono odpowiedniego znacznika <references group="uwaga"/>
BŁĄD PRZYPISÓW
  1. Ros. хранить – transkr. chranit’ – znaczenie pl. zachować za: słownik rosyjsko-polski. [dostęp 2009-04-07]. tłumaczenie fonetyczne Boże chroń Cara! jest nieprawidłowe!
  2. a b c Nie było manifestu o przeniesieniu stolicy (Шейнин Л. Б. Петербург и российский меркантилизм. – М.: «Наука», 1997. – С. 54.).
  3. Ludwik Bazylow, Polacy w Petersburgu, 1984, s. 360.
  4. Staffan Skott, Romanowowie wczoraj i dziś, Anna Węgleńska (tłum.), Warszawa: POLCZEK, 1994, s. 62 – 68, ISBN 83-85272-27-5, OCLC 749285980.
  5. Gudrun Ziegler – „Tajemnice rodu Romanowów”, s. 282, Świat Książki, Warszawa 2000, ISBN 83-7227-440-1 Nr 2437.
  6. Manifest o abdykacji Mikołaja II, Deklaracja Rządu Tymczasowego i odmowa objęcia tronu przez wielkiego księcia Michała (ros.)
  7. Andrzej Jezierski, Cecylia Leszczyńska, Historia gospodarcza Polski, 2003, s. 68.
  8. Ustawa Konstytucyina Królestwa Polskiego – Wikiźródła, wolna biblioteka, pl.wikisource.org, 1815 [dostęp 2018-08-12], Cytat: Artykuł 1. Królestwo Polskie iest na zawsze połączone z Cesarstwem Rossyiskiém..
  9. Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski (red.), Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom IX – wynik wyszukiwania – DIR, t. IX, dir.icm.edu.pl, 1888, s. 776 [dostęp 2018-08-12], Cytat: Rossya, ruskie „Ruś, Rossija, Rossijskaja imperija”, łac. „Russia”, cesarstwo, największe państwo na kuli ziemskiej....
  10. Imperium Rosyjskie, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-11-13].
  11. Peter Turchin, Thomas D. Hall and Jonathan M. Adams, „East-West Orientation of Historical Empires”, Journal of World-Systems Research Vol. 12 (no. 2), s. 219–229 (2006).