Szaniec

Narys małego fortu, szańca zamkniętego o narysie kleszczowym
Zdjęcie lotnicze szańca otwartego -lunety

Szaniec – ziemne dzieło fortyfikacyjne lub element fortyfikacji, zawierające wał obronny i fosę, stosowane od rozpowszechnienia się broni palnej do końca XIX w., przeważnie mające charakter fortyfikacji polowej i często wznoszone doraźnie[1][2]. Szańce były budowane przez wojska na obszarze toczonych bitew jako element umocnień służących do osłony stanowisk artyleryjskich[3] lub na przedpolu obleganych twierdz. Przy ich budowie stosowano zróżnicowane narysy i profile[2].

Przykłady szańców o profilach zamkniętych[3]:

o profilach otwartych[3]:

Niekiedy bastion także określano nazwą „szaniec”[1].

  1. a b Janusz Bogdanowski: Architektura obronna w krajobrazie Polski. Od Biskupina do Westerplatte. Warszawa: PWN, 2002, s. 544. ISBN 83-01-12223-4.
  2. a b Ryszard Henryk Bochenek: 1000 słów o inżynierii i fortyfikacjach. Warszawa: Wydawnictwo Ministra Obrony Narodowej, 1989, s. 253. ISBN 83-11-07423-2.
  3. a b c Encyklopedia wojskowa tom II (N-Ż), Wydawnictwo Naukowe PWN i Wydawnictwo Bellona wyd. 2007, s. 348.