Arbeit (Physik)

Physikalischi Grössi
Name Aarbet
Formelzeiche vo dr Grössi
Grössen- und
Eiheite-
system
Eiheit Dimension
SI J = N·m = kg·m2·s−2 L2·M·T−2
CGS erg L2·M·T−2

Aarbet (Formlezäiche vo änglisch work) isch in dr Füsik d Energii, wo uf mechanische Wääg vom ene Körper uf en andere überdräit wird. Mä säit: „An dm Körper wird Aarbet verrichdet“ oder „Aarbet gläistet“. Das bassiert, wenn e Chraft eme Wääg nooch uf e Körper wirkt. Die gläisteti Aarbet wird im äifachste Fall as Brodukt us dr Chraft, wo in dr Richdig vom Wääg wirkt Kraft mit dr Wäägstrecki:

Wenn dr Wääg kä graadi Linie isch und d Chreft nid konstant si, denn isch d Aarbet s Kurvenintegral über s Skalarbrodukt us Chraft und Wääg:

wo dr Aafangspunkt vom Wääg bezäichnet und dr Ändpunkt.

Wil Aarbet mechanisch überdräiti Energii isch, bezäichnet mä in däm Zämmehang d Energii au as gspäichereti Aarbet bzw. as d Fähigkäit, Aarbet z verrichde.

In dr Thermodünamik isch d Aarbet e Brozässgröössi. Energii cha uf e Süsteem uf zwäi Wääg überdräit wärde: In dr Form vo Wermi (z. B. dur Häize) oder uf mechanischi Wiis (z. B. dur Kompression). Wil bi dr Kompression e Chraft eme Wääg nooch wirkt, wird die überdräiti Energii as Aarbet (Sümbol ) bezäichnet. In bäide Fäll änderet sich noch em erste Hauptsatz vo dr Thermodünamik die inneri Energii vom Süsteem.

Die internazional verwändeti Äihäit (SI-Äihäit) für Aarbet isch idäntisch mit dere für Energii: s Joule (Äihäitezäiche J). Us em Bezug vo dr Aarbet zur Chraft (SI-Äihäit Newton) und Läistig (SI-Äihäit Watt) chömme die abgläitete SI-Äihäite Newtonmeter (Nm) und Wattsekunde (Ws): Es gältet 1 J = 1 Nm = 1 Ws. Hüfig brucht mä au d Äihäite Wattstunde (Wh) bzw. Kilowattstund (kWh).

Mit spezifischer Aarbet (Formlezäiche ) isch in dr Thermodünamik s Aarbetsvermöge, Äihäit J/kg, wo uf d Masse vom Ströömigsfluid bezoge isch, gmäint.