Sosy bazowe

Sos bazowy holenderski na jajkach po benedyktyńsku

Pięć sosów bazowych – sposób klasyfikacji sosów w gastronomii.

Pojęcie stworzył Antonin Carême, XIX-wieczny francuski szef kuchni[1]. Rozwinął on metodologię, dzięki której setki sosów są klasyfikowane jako warianty pięciu podstawowych sosów bazowych. Tymi pięcioma sosami są[2]:

Sos bazowy Sosy pochodne, warianty
sos holenderski, sos majonezowy ailloli, sos bearneński, gribiche, rouille
sos pomidorowy marinara, boloński
sos hiszpański demi-glace(inne języki), myśliwski, afrykański, huzarski, Robert(inne języki)
sos beszamelowy Mornay, Soubise
sos velouté rybny velouté, musztardowy, kreolski

Sos pomidorowy jest zaliczany do sosów bazowych, choć wszedł do kuchni później niż pozostałe, ale ze względu na to, że jest bazą do wielu innych sosów współczesnej sztuki kulinarnej, zasłużył sobie na miano sosu bazowego[3].

  1. Sos Velouté - wybierz puzzle do ułożenia [online], Puzzle Factory [dostęp 2021-02-20] (pol.).
  2. Sarah Larson, An Introduction to the 5 French Mother Sauces [online], Escoffier Online, 1 września 2020 [dostęp 2023-11-27] (ang.).
  3. Postępowy sos pomidorowy [online], Jadłonomia · wegańskie przepisy nie tylko dla wegan [dostęp 2021-02-20] (pol.).