Wiza

Wiza (z fr. visa) – pisemne zezwolenie na przekroczenie granicy lub pobyt na terenie obcego państwa wystawiane cudzoziemcom przez przedstawicielstwa dyplomatyczne lub konsularne (konsulaty) tegoż państwa. W niektórych wypadkach może być też uzyskana na przejściach granicznych. Wiza ma zazwyczaj postać naklejki umieszczonej w paszporcie lub innym dokumencie podróży, może też mieć postać stempla lub wpisu.

To, czy w podróży do konkretnego państwa potrzebna jest wiza, zależy od indywidualnych umów międzynarodowych między konkretnymi krajami lub organizacjami międzynarodowymi (takimi jak Unia Europejska) i ma charakter zmienny (nie jest ustalane „raz na zawsze”). Umowy o ruchu bezwizowym zazwyczaj są dwustronne, jednak zdarzają się również umowy jednostronne, co oznacza, że np. obywatele jednego kraju mogą wjeżdżać do drugiego bez wizy, a obywatele tego drugiego, aby wjechać do pierwszego, muszą posiadać wizę. Przykładem tego są np. Stany Zjednoczone, których obywatele mogą do wielu krajów wjeżdżać bez wizy, a obywatele tych krajów, aby wjechać do Stanów Zjednoczonych, muszą uprzednio uzyskać wizę (przez wiele lat dotyczyło to np. Polski). Innym przykładem jest np. Tunezja, która w sierpniu 2009 roku uchyliła jednostronnie obowiązek wizowy wobec obywateli Polski, podczas gdy obywatele Tunezji chcący odwiedzić Polskę, nadal muszą posiadać odpowiednią wizę.

Ruch bezwizowy występuje w zasadzie między krajami związanymi ze sobą w jakiś sposób politycznie, gospodarczo lub militarnie, aczkolwiek są od tego wyjątki. Istnieją także nieliczne kraje, które na podstawie własnego prawa imigracyjnego zniosły obowiązek wizowy dla obywateli wszystkich krajów świata (zwykle są to małe państwa wyspiarskie, żyjące głównie z turystyki). Informacje na temat obowiązku wizowego można uzyskać w przedstawicielstwie dyplomatycznym danego państwa.

Wiza wydana przez ambasadę lub konsulat danego kraju zazwyczaj nie gwarantuje wjazdu jej posiadacza do tegoż kraju. Wiza może również w każdej chwili zostać anulowana.

Wiza najczęściej nie daje jej posiadaczowi uprawnień innych niż do wjazdu i przebywania w obcym kraju przez określony czas w celach turystycznych lub biznesowych, nie związanych bezpośrednio z wykonywaniem pracy. Aby móc legalnie pracować, studiować lub przebywać na stałe w obcym kraju, należy uzyskać specjalne zezwolenie lub wizę uprawniającą także do podejmowania pracy, nauki itp.

Szczególny rodzaj ruchu bezwizowego występuje wewnątrz strefy Schengen w Unii Europejskiej.