Znad Wilii

Zobacz też: Radio „Znad Wilii”.

Znad Wilii – kwartalnik literacko-kulturalny^[1]. Polskie pismo na Litwie wydawane w Wilnie od 1989 roku^[2].

Niekomercyjne wydawnictwo, następca paryskiej „Kultury”^[3] jest pierwszym prywatnym wydawnictwem w dawnym ZSRR^[2] po zakończeniu II wojny światowej^[4]. Pierwszy numer ukazał się 24 grudnia 1989 roku^[5].

Od 1989 do 2000 roku pismo wydawane było jako dwutygodnik i tygodnik, a od 2000 roku jako kwartalnik, o objętości 160 stron formatu A5. Wydawcą jest Viešoji įstaiga „Znad Wilii” kultūros plėtros draugija – Stowarzyszenie Użyteczności Publicznej na Rzecz Rozwoju Kultury „Znad Wilii”^[6], którego prezesem zarządu jest Romuald Mieczkowski^[7]. Redaktorem naczelnym i wydawcą od czasu powstania jest Romuald Mieczkowski^[2]. Misją kwartalnika jest kultywowanie dziedzictwa historycznego i kulturalnego w duchu Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Pismo „Znad Wilii”, w okresie transformacji systemowej, przyczyniło się w dziele budowania pozytywnej tożsamości Polaków Wileńszczyzny^[8]. Na 30-lecie kwartalnika w 2019 ambasador Litwy w Polsce Eduardas Borisovas zaznaczył, że „Znad Wilii można nazwać kroniką relacji litewsko-polskich, upamiętniającą najważniejsze wydarzenia w życiu obu krajów”^[9].

W 2020 roku do grona stałych współpracowników pisma należeli m.in. związani ze środowiskiem kwartalnika „Znad Wilii”:^[10] Leonard Drożdżewicz (Sokółka)^[11], Birutė Jonuškaitė (Wilno), Mieczysław Jackiewicz (Olsztyn), Maciej Mieczkowski (Berlin, Niemcy), Tomasz Otocki (Warszawa), Józef Puciłowski (Oborniki Śląskie)^[12], Władysław Zajewski (Gdańsk), Stanisław Zawodnik (Genewa)^[13] oraz Tomasz Snarski (Gdańsk)^[14].

Kwartalnik „Znad Wilii” został zaliczony do tytułów prasowych wysokiej jakości przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów w ramach konkursu Polonia i Polacy za Granicą 2021^[15].