Okrytonasienne

Okrytonasienne
Ilustracja
Systematyka[1]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Nazwa systematyczna
Magnoliopsida Brongn.
Enum. Pl. Mus. Paris: XXVI 95, 1843
Synonimy
  • Magnoliophyta Cronquist, Takht. & Zimmerm. ex Reveal 1996
  • Angiospermae

Okrytonasienne, okrytozalążkowe (Magnoliopsida, Magnoliophyta; syn. Angiospermae) – grupa (klad) roślin naczyniowych pochodzących od wspólnego przodka żyjącego prawdopodobnie w okresie karbonu (350–275 mln lat temu) i stanowiących siostrzaną linię rozwojową w stosunku do nagonasiennych[2]. Okrytonasienne charakteryzują się zredukowanym gametofitem oraz brakiem rodni i plemni. Sporofity są stadium dominującym. Organem służącym do rozmnażania generatywnego jest kwiat, często obupłciowy, w którym gamety wytwarzane są w słupku i pręcikach. Słupki powstają ze zrośniętych owocolistków, które osłaniają zalążki i rozwijające się nasiona (stąd nazwa grupy). Pręciki zbudowane są z nitki i główki. W główce występują najczęściej dwa pylniki. W pylnikach powstają mikrospory, z których następnie rozwijają się ziarna pyłku, które wytwarzają tzw. jądra plemnikowe (nieruchome plemniki).

W różnych systemach klasyfikacyjnych grupa zajmuje różną pozycję, przy czym najczęściej wyróżniana jest w randze gromady Magnoliophyta (np. system Cronquista z 1981, Takhtajana z 1997, Reveala z 1999). James L. Reveal w 2008 zaproponował klasyfikację uwzględniającą najnowsze koncepcje systematyczne (w tym system APG II) i opublikował system z okrytonasiennymi w randze klasy Magnoliopsida[3]. W systemie Ruggiero i in. z 2015 Angiospermae mają rangę nadklasy[1]. Od końca XX wieku, wraz z rozwojem wiedzy o filogenezie roślin obserwować można unikanie stosowania rang systematycznych dla tak dużych kladów roślin i rozwój nazewnictwa filogenetycznego bazującego na PhyloCode. Dla okrytonasiennych jako kladu zaproponowano nazwę Angiospermae (z dwóch najbardziej rozpowszechnionych i łatwo identyfikowalnych terminów naukowych ten nie posiada końcówki wskazującej na kategorię systematyczną)[4].

Liczbę gatunków roślin okrytonasiennych szacuje się na ok. 300 tys.[5]

  1. a b Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2022-03-14] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-05-13] (ang.).
  3. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie rev2008
    BŁĄD PRZYPISÓW
  4. Philip D. Cantino i inni, Towards a phylogenetic nomenclature of Tracheophyta, „Taxon”, 56 (3), 2007, E1-E44, DOI10.1002/tax.563001 (ang.).
  5. Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski: Botanika Systematyka. Wyd. t. 2, wydanie 10. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007, s. 354–359. ISBN 83-01-10951-3.