Takson

Takson (z gr. τάξις táksis – „układ, porządek”) – grupa organizmów (populacja lub grupa populacji) zwykle uznawanych za filogenetycznie spokrewnione, wyróżniających się konkretną cechą różniącą je od innych jednostek taksonomicznych.

Takson obejmuje wszystkie zawarte w nim taksony niższego poziomu[1]. Kryterium pokrewieństwa stosowane jest w systemach filogenetycznych, mimo że taksonem w zasadzie może być dowolna grupa organizmów[2]. W taksonomiach ludowych kryteria wyróżniania mogą być inne. W naukowej taksonomii za podstawową kategorię uznaje się gatunek[3], podczas gdy w taksonomii ludowej uważa się, że jako najbardziej fundamentalna jest postrzegana różnica na poziomie rodzaju (nie zawsze ściśle odpowiadającego rodzajowi w naukowej taksonomii)[4].

Każdemu taksonowi przypisywana jest unikatowa nazwa naukowa. W klasycznej systematyce ewolucyjnej określana jest też ranga konkretnej kategorii systematycznej danego taksonu. W kladystyce wyróżniane są jednostki taksonomiczne nazywane kladami, które często nie mieszczą się w stosunkowo wąskim zakresie kategorii systematycznych.

  1. Glossary. W: Międzynarodowa Komisja Nomenklatury Zoologicznej: International Code of Zoological Nomenclature. Wyd. czwarte. Londyn: 1999. ISBN 0-85301-006-4. (ang.).
  2. Krzysztof Spalik: Klasyfikacja biologiczna. [w:] Krótki kurs systematyki [on-line]. Zielnik Wydziału Biologii UW. [dostęp 2010-02-23]. (pol.).
  3. gatunek, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2016-06-04].
  4. Brent Berlin, Dennis E. Breedlove, Peter H. Raven. General Principles of Classification and Nomenclature in Folk Biology. „American Anthropologist”. 75 (1), s. 214–242, 1973. DOI: 10.1525/aa.1973.75.1.02a00140. (ang.).