Wyspa

Wyspa Îlet Long na Oceanie Atlantyckim (rejon francuskiej Martyniki)
Wyspa Sveti Đorđe w Zatoce Kotorskiej
Wyspa Île aux Papillons na Mozeli

Wyspa – trwały fragment lądowej powierzchni Ziemi, który jest otoczony ze wszystkich stron wodą. Wyspy istnieją na rzekach[1], jeziorach, stawach, morzach i oceanach. Za wyspy nie uznaje się ruchomych ławic piaszczystych ani obszarów lądu zalewanych podczas przypływów[2].

Nie ma obiektywnego kryterium podziału na wyspy oraz kontynenty. Przyjęło się uznawać, że największą wyspą jest Grenlandia o powierzchni ponad 2,1 mln km², a najmniejszym kontynentem Australia[3] o powierzchni ponad 7,6 mln km²[4]. Dużych wysp o powierzchni ponad 1 km² jest 21 818. Zajmują one powierzchnię 9 938 964 km², a łączna długość ich linii brzegowej wynosi 1 304 762 km. Małych wysp o powierzchni poniżej 1 km² jest 319 tys. Ich łączna powierzchnia wynosi 20 589 km², a długość linii brzegowej 321 774 km[5].

Wyspy mogą być samotne albo mogą tworzyć skupiska – archipelagi, przy czym te ostatnie grupowane są zarówno według kryteriów geograficznych, jak i geologicznych.

  1. Przy czym za wyspy nie są uznawane obszary lądowe otoczone ciekami dwóch lub więcej rzek, ani podobne obszary w deltach rzek.
  2. Wedle art. 10. 1 Konwencji w sprawie morza terytorialnego i strefy przyległej Wyspą jest ukształtowany w sposób naturalny obszar lądu, otoczony wodą i pozostający powyżej poziomu wody podczas przypływu. Określenie to powtarza Konwencja Narodów Zjednoczonych o prawie morza w art. 80.1. (Kilka uwag w sprawie prawnomiędzynarodowego statusu platform, sztucznych wysp, instalacji i konstrukcji morskich, Status prawny wysp naturalnych i sztucznych w nowym prawie morza)
  3. Australia: Island or Continent?. Worldislandinfo.com. [dostęp 2012-04-10]. (ang.).
  4. Brown, Mike. How I Killed Pluto and Why It Had It Coming. New York: Random House Digital, 2010. ISBN 0-385-53108-7.
  5. Michael I. Goldstein: Islands and Atolls of the World. W: Michael I. Goldstein, Dominick A. DellaSala (red.): Encyclopedia of the world's biomes. Elsevier Inc., 2020. ISBN 978-0-12-816096-1.