Architektura

Koloseum w Rzymie
Angkor Wat
Przekrój przez kopułę katedry Santa Maria del Fiore we Florencji autorstwa architekta F. Brunelleschiego.
Polski pawilon na Wystawie Światowej w Paryżu (1925), Józef Czajkowski
Wieża wentylacyjna tunelu pod Mozą w Rotterdamie (1937)
Dom nad wodospadem (1939), proj. Frank Lloyd Wright
Modernistyczne osiedla bloków mieszkalnych w parkach opanowały świat w XX wieku jak Alterlaa w Wiedniu (1973)
Opera w Sydney (1973)
Elektrownia Battersea nad Tamizą (1939,1955)

Architektura (łac. architectura, od architector „buduję”[1] z gr. archi „naczelny” i tekton „budowniczy”) – ogół obiektów materialnych, tworzonych przez człowieka, trwale związanych z określonym punktem powierzchni Ziemi służących zaspokojeniu jego potrzeb osobistych, jak i społecznych.

Składowe architektury to obiekty takie jak rzeźba stojąca w ogrodzie, ławka, ogrodzenie, chodnik, budynek mieszkalny, budynki użyteczności publicznej, drogi, mosty, wiadukty, przepusty, wały, elektrownie, warownie itp.[1][2]

W innym ujęciu mianem architektury określa się dyscyplinę organizującą i kształtującą przestrzeń w realnych formach niezbędnych do zaspokojenia materialnych i duchowych potrzeb człowieka[3]. Osoby kształcące się w tej dyscyplinie, a także zawodowi architekci – często przypisują tej dyscyplinie rolę przodującą w stosunku do dyscyplin sztuki takich jak malarstwo i rzeźba[4].

Dyscyplina zwana architekturą (inaczej dziedzina architektury) nie jest sklasyfikowana w zakresie klasyfikacji dziedzin i dyscyplin naukowych według OECD. W zakresie tej klasyfikacji znajduje się za to Inżynieria architektury jako jeden z zakresów dyscypliny zwanej Inżynierią lądową znajdującej się w Dziedzinie Nauk Inżynieryjnych i Technicznych. W wielu krajach na uczelniach wyższych nie ma kierunków studiów o nazwie architektura, są za to kierunki takie jak „architectural design” (Wielka Brytania).

W języku polskim funkcjonuje sformułowanie „dziedzina architektury i budownictwa”[5] jako jedna nierozerwalna dziedzina wiedzy, jak też rozdzielanie tych pojęć na dwie składowe.

Pojęcia architektury rozumianego jako dyscyplina kształtująca określoną przestrzeń używa się w wielu innych dziedzinach.

 Osobny artykuł: Architektura wnętrz.
 Osobny artykuł: Architektura krajobrazu.
 Osobny artykuł: Architektura procesora.
 Osobny artykuł: Architektura komputera.
 Osobny artykuł: Architektura korporacyjna.
 Osobny artykuł: Architektura informacji.