Kazimierz III Wielki

Kazimierz III Wielki
Ilustracja
Kazimierz III Wielki na portrecie Jana Matejki z cyklu Poczet królów i książąt polskich
ilustracja herbu
podpis
Król Polski
Okres

od 2 marca 1333
do 5 listopada 1370

Koronacja

25 kwietnia 1333

Poprzednik

Władysław I Łokietek

Następca

Ludwik I Węgierski

Dane biograficzne
Dynastia

Piastowie

Data i miejsce urodzenia

30 kwietnia 1310
Kowal

Data i miejsce śmierci

5 listopada 1370
Kraków

Miejsce spoczynku

Kraków, Katedra na Wawelu

Ojciec

Władysław I Łokietek

Matka

Jadwiga Bolesławówna

Żona

Aldona Anna Giedyminówna

Dzieci

Elżbieta
Kunegunda

Żona

Adelajda Heska

Żona

Krystyna Rokiczana

Żona

Jadwiga żagańska

Dzieci

Anna
Kunegunda
Jadwiga

Figura sarkofagowa Kazimierza III Wielkiego na jego grobie na Wawelu

Kazimierz III Wielki (ur. 30 kwietnia 1310 w Kowalu, zm. 5 listopada 1370 w Krakowie) – najmłodszy syn Władysława I Łokietka i Jadwigi Bolesławówny, król Polski w latach 1333–1370, ostatni monarcha z dynastii Piastów na tronie polskim. W historiografii jest uważany za jednego z najwybitniejszych władców Polski[1].

Kazimierz III Wielki unormował stosunki z królestwem Czech i zakonem krzyżackim. W 1335 udało mu się uzyskać od czeskiego króla Jana Luksemburskiego zrzeczenie się pretensji do polskiego tronu. Ostatecznie w 1348 w Namysłowie zawarł pokój z Czechami na zasadzie status quo nie zrzekając się praw do Śląska. Na mocy pokoju kaliskiego z 1343 odzyskał zajęte przez Krzyżaków Kujawy i ziemię dobrzyńską, w zamian zrzekając się tymczasowo praw do Pomorza Gdańskiego. Kazimierz zrzekł się praw do całego Śląska podczas układu w Pradze w 1356 roku[2]. Głównym sojusznikiem Kazimierza Wielkiego na arenie międzynarodowej było królestwo Węgier. Z pomocą węgierską w latach 1340–1349 anektował większą część Rusi Halicko-Włodzimierskiej. W polityce wewnętrznej doprowadził do kodyfikacji prawa (statuty wiślicko-piotrkowskie), rozbudowy systemu obrony państwa oraz rozwoju miast. W 1364 ufundował Akademię Krakowską.

Chociaż był czterokrotnie żonaty, nie pozostawił legalnego następcy. Po śmierci Kazimierza – na mocy wcześniejszych układów – tron polski przypadł jego siostrzeńcowi, Ludwikowi Węgierskiemu.

  1. Kazimierz III Wielki, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2019-08-09].
  2. Henryk Samsonowicz „Historia Polski do roku 1795”, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne 1990. str 84.